تاور کرین ها یکی از پر کاربرد ترین انواع جرثقیل در پروژه های ساخت و ساز ساختمانی و برج ها هستند. برای نصب و طراحی تاورکرین ، چندین الگوی پشت سرهم دارد که با پیگیری مراحل آن کار نصب تاورکرین انجام میپذیرد. مونتاژ و نصب تاورکرین ها عموماً تغییر بسیار زیادی نخواهد داشت و تقریباً بخش ها واجزای مختلف تاورکرین ها یکسان است. در این مقاله نصب و مونتاژ تاورکرین به صورت مرحله به مرحله توضیح داده شده است وهمچنین نکات ایمنی که درهنگام اسمبل کردن بخش های مختلف تاورکرین باید رعایت کرد ، نیز بیان شده است.
مرحله ی اول نصب تاورکرین
مونتاژ تاور کرین نصب پایه آن است که به سه صورت انجام می شود. رایج ترین روش پایه ثابت است که در فنداسیون بتنی ساختمان نصب می شود. روش دوم نصب بر روی کالسکه است به اینصورت که کالسکه تاورکرین به وسیله وزنه های بتنی در جای خود ثابت می شود .روش سوم نصب بر روی ریل متحرک می باشد که با این روش تاور کرین قابلیت حرکت در پروژه را خواهد داشت. اگر پروژه بصورتی باشد که نیاز به جابجایی جرثقیل در حین انجام کار وجود داشته باشد؛ پایه را بروی ریل متحرک نصب میکنند.
مرحله دوم نصب تاورکرین
در این مرحله لازم است سکشن اصلی یا سکشن مادر را به پایه متصل کنند. این سکشن بدلیل اینکه از دیگر سکشن های استفاده شده بزرگتر و قویتر است به این نام خوانده میشود. این عمل با کمک جرثقیل متحرک و بوسیله پیچ یا پین انجام میگیرد. در این درجه انحراف عمودی تاورکرین باید کنترل شود. درغیر این صورت تا انتها تاورکرین کج خواهد رفت. به همین علل از مهمترین مراحل مونتاژ تاورکرین بوده و به تجربه بسیاری نیاز دارد. سپس افزودن سکشنها تا رسیدن ارتفاع تاورکرین به میزان موردنظر ادامه پیدا خواهد کرد.
مرحله سوم نصب تاورکرین
پس از اینکه تاور کرین به ارتفاع موردنظر رسید اقدام به نصب گردان تاورکرین میکنند. گردان در واقع از دو تکه تشکیل شده است. قطعه ثابت که باید قبل از مونتاژ گردان نصب شود زیرگردان نامیده میشود.گردان معمولا سنگینترین قطعه در جرثقیل برجی است. پس از نصب گردان و زیرگردان کلهقندی را بوسیله 4 پین به گردان نصب میکنند. گردان تاورکرین واسط بین کله قندی ، جیب ، کانتر جیب و قطعات ارتفاعی می باشد. و از طرف دیگر امکان گردش تاور را توسط یک یا دو الکتروموتور فراهم می آورد. از این قسمت جهت نگه داشتن جیب و کانتر جیب استفاده می شود همچنین از این قسمت سیم بکسل سیستم قلاب نیز عبود داده می شود. این قسمت که شکلی مخروطی دارد توسط چند سیم بکسل یا میله آهنی جیب و کانتر جیب تاور را نگه می دارد. این قطعه در بالای سیستم گردان نصب می گردد.
مرحله چهارم نصب تاورکرین
کن فلش یا بازوی تعادل قطعهایی است که به گردان نصب میشود. این اتصال نیز بوسیله پین انجام میگیرد. پس از اینکه بازو نصب شد، کابلها و بازوی مهاری را به کلهقندی نصب میکنند. پس از مونتاژ تمامی قطعات، کن فلش آماده نصب وزنههای بتنی برروی آن است.
این بخش درست در مقابل جیب قرار می گیرد و کار اصلی آن حفظ تعادل تاور می باشد. این بخش نیست از یک طرف آزاد و از طرف دیگر به گردان متصل است و توسط کابل یا میله های فلز که به تاج وصل می شوند نگه داشته می شود. با توجه به کوتاه و سبک بودن طول این قسمت از دستگاه جهت تعادل طرفین تاور (یعنی کانتر جیب و جیب) از وزنه های بتی استفاده می کنند بسته به نوع تاور معمولا سیستم قلاب یا هویست نیز در این قسمت قرار می گیرد. معمولا جهت عملیات مونتاژ و سرویس نگهداری در این بخش راهرو و نرده نیز نصب می شود.
مرحله پنجم نصب تاورکرین
این قطعه نیز مانند کن فلش به گردان نصب میشود. سپس کابلهای مهاری آن به کله قندی تاورکرین متصل میشود. فلش یا بازوی عامل از تکه های مختلفی تشکیل شده است که قبل از نصب روی گردان به هم متصل میشوند. سپس با جرثقیل به بالا برده شده و بصورت یکجا برروی گردان نصب میشود. این بازو درواقع وظیفه باربرداری را برعهده دارد. پس از تمام شدن تمامی این مراحل درواقع مونتاژ تاور کرین به اتمام میرسد و فقط قطعات جانبی آن مانند شاریوت و تابلو برق نصب و راهاندازی میگردد.
تغییر ارتفاع تاورکرین
تاورکرین ها پس از نصب و مونتاژ اولیه که بوسیله جرثقیل های زمینی انجام می گیرد ، جهت افزایش ارتفاع از امکانات تعبیه شده در خود استفاده می کنند که مستلزم انجام اقداماتی بسیار حساس می باشد و با اضافه کردن قطعاتی بنام سکشن یا قطعه ارتفاعی ، افزایش ارتفاع انجام می شود و با کم کردن آن ارتفاع دستگاه نیز کم می گردد البته انواع گوناگون تاور کرین ها متناسب با تیپ و یا کشور سازنده عملیات متفاوتی را برای افزایش یا کاهش ارتفاع انجام می دهند.
مواردی که باید در هنگام مونتاژ تاورکرین به آنها توجه کنیم:
استفاده از افراد مجرب و آموزش دیده که به خوبی اجزا آن مدل خاص از جرثقیل را می شناسند.
از آنجا که معمولا در مرحله اولیه قطعات تاور کرین توسط یک جرثقیل متحرک به محل نصب منتقل می شوند، استفاده از جرثقیل با ظرفیت و ارتفاع متناسب با بیشترین وزن قطعه تاور کرین بسیار اهمیت دارد. نقش افراد علامت ده (ریگر) بسیار حیاتی بوده و بایستی ارتباط مناسب بین افراد تیم نصاب به خوبی برقرار شود.
سرعت باد و شرایط جوی بسیار مهم است. مسئولین HSE (ایمنی) کارگاه بایستی از قبل به پیش بینی وضعیت آب و هوا توجه کرده و ترجیحا یک روز آرام را برای عملیات نصب انتخاب نمایند. حداکثر سرعت باد حین بالابردن قالب نصاب،۳۶ کیلومتر بر ساعت می باشد.
از قبل بایستی با توجه به ارتفاع دکل و طول فلش مورد نیاز و شعاع کاری تاور کرین، تمهیدات لازم دیده شود. بایستی به ساخنمان ها و برج های مجاور، خطوط انتقال برق، تداخل شعاع کاری با تاورکرین های مجاور و … توجه خاصی شود
حتی الامکان نصب و مونتاژ تاورکرین را به یک روز تعطیل کاری و کم تردد موکول کنید. در هر حال بایستی به شعاع حداقل ۲۰ متر از دکل اصلی تاورکرین توسط نوار خطر به عنوان منطقه خطرناک مشخص شده و از تردد افراد بدون هماهنگی در این منطقه جلوگیری شود.
بازرسی قطعات پیش از آغاز مراحل نصب بایستی انجام شود. سکشن ها ( قطعات دکل ) بایستی همگی به صورت فابریک ساخت یک کارخانه باشند. در بازرسی های بعمل آمده بسیار مشاهده گردیده که به طور مثال سکشن های ایرانی، چینی و فرانسوی بر روی یک دکل نصب شده اند که به دلیل تفاوت های ابعادی هر چند کوچک، همچنین تفاوت های ساختاری مشکلات فراوانی را ایجاد کرده اند. اینگونه دکل ها به هیچ وجه استاندارد نبوده و تایید نمی شوند.
یکی از اشکالاتی که به کرات در بازرسی ها مشاهده گردیده استفاده از پین و اشپیل معیوب و دفرمه شدن آنهاست. به دلایلی که در قسمت قبل بیان گردید بسیار اتفاق می افتد که وقتی پین به خوبی جا نمی رود، نصاب از نصب مناسب آن پرهیز کرده و آن را رها می کند و به تبع آن اشپیل هم معمولا در جای خود قرار نمی گیرد.